Τα ταξίδια στον Άρη «θα προκαλούσαν αϋπνία»

Τα έξι μέλη του «πληρώματος» δεν χαμογελούσαν σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού (Φωτογραφία: ESA)

Ουάσινγκτον — Ένα απρόσμενο εμπόδιο καλούνται να ξεπεράσουν οι διαστημικές υπηρεσίες που προετοιμάζουν μακρινές επανδρωμένες αποστολές όπως αυτή στον Άρη. Η προσομοίωση του ταξιδιού στον Κόκκινο Πλανήτη που ολοκληρώθηκε πρόσφατα έδειξε ότι ένα από τα προβλήματα που δημιουργούνται από την πολύμηνη παραμονή των αστροναυτών μέσα στο σκάφος έχει να κάνει με τον ύπνο. Οι διαταραχές στον ύπνο μπορούν να προκαλέσουν σημαντικά ψυχολογικά αλλά και σωματικά προβλήματα στους αστροναύτες θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την αποστολή.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Mars500 έξι άνδρες που επιλέχθηκαν ανάμεσα σε πολλούς άλλους κλείστηκαν για 17 μήνες (όσο θα διαρκέσει ένα ταξίδι μετ' επιστροφής στον Άρη) σε μια κάψουλα κατασκευασμένη έτσι ώστε να αποτελεί προσομοίωση των χώρων και των συνθηκών ενός διαστημικού σκάφους που μεταφέρει ανθρώπους σε μια μακρινή αποστολή.

Στη διάρκεια αυτών των 17 μηνών οι έξι άνδρες πραγματοποιούσαν εικονικά το ταξίδι και ακολουθούσαν το πρόγραμμα που θα ακολουθήσουν και τα μέλη μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη. Οι έξι άνδρες παρακολουθούνταν 24 ώρες το 24ωρο από διάφορες ομάδες ειδικών και γινόταν συνεχής έλεγχος της φυσικής, νοητικής και ψυχικής τους κατάστασης.

Ο συγχρονισμός
Ένα από τα πρώτα και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ευρήματα είναι ότι κάποιο από τα μέλη του «πληρώματος» άρχισε σταδιακά να χάνει τον βιορυθμό του και ειδικότερα τον κύκλο μέρας-νύχτας με αποτέλεσμα να αρχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα ύπνου. Χάνοντας τον φυσικό του συγχρονισμό το άτομο αυτό αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα στη διαβίωση του στην κάψουλα αλλά και στην εκτέλεση της «αποστολής».

Ενώ τα 5 μέλη της αποστολής προοδευτικά άρχισαν να κοιμούνται περισσότερες ώρες ενώ γίνονταν λιγότερο δραστήρια καθώς περνούσαν οι εβδομάδες και οι μήνες, εκείνος αντίθετα κοιμόταν όλο και λιγότερο ώσπου κάποια στιγμή κοιμόταν πλέον ελάχιστα.

Αυτό φυσικά είχε επιπτώσεις στην απόδοση του ενώ επίσης το γεγονός ότι παρέμενε πολλές ώρες μόνος αφού οι υπόλοιποι κοιμόντουσαν του προκάλεσε προβλήματα παρόμοια με εκείνα που βιώνουν άτομα που βρίσκονται σε απομόνωση. Ένα άλλο μέλος του πληρώματος ανέπτυξε μέτριας μορφής κατάθλιψη.

Τα ευρήματα είναι σύμφωνα με τους ειδικούς ιδιαίτερα σημαντικά και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη αφού η έλλειψη ύπνου μπορεί να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα σε μακρινές επανδρωμένες αποστολές. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».

Βήμα Science

http://news.pathfinder.gr/scitech/840752.html