Σάββατο 27 Απριλίου 2013

Το Σάββατο του Λαζάρου και οι παραδόσεις σε όλη την Ελλάδα

Το Σάββατο του Λαζάρου θεωρείται μέρα του θανάτου και της ζωής. Σε κάποια χωριά μάλιστα οι αγρότες δεν μαζεύουν τη σοδιά τους γιατί φοβούνται ότι οι καρποί της γης φέρουν τον θάνατο μέσα τους. O Λάζαρος είναι μια μορφή που εμπνέει σεβασμό στον ελληνικό λαό.
Παλιότερα οι εκδηλώσεις εορτασμού ήταν πολλές και ποικίλες, ωστόσο σήμερα έχουν λησμονηθεί ως επί το πλείστον.
Για παράδειγμα τα κάλαντα του Λαζάρου τραγουδιούνται σε ελάχιστες περιοχές, ενώ παλιότερα ήταν από τα πιο ζωντανά έθιμα και έδιναν ιδιαίτερο τόνο στις μικρές κοινωνίες.
Τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά σχεδόν γυναικεία και τα τραγουδούσαν κοπέλες διαφόρων ηλικιών ακόμα και κορίτσια τις παντρειάς που ονομάζονταν “Λαζαρίνες”.
Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια έξω από τα χωριά για να μαζέψουν λουλούδια που με αυτά θα στόλιζαν το καλαθάκι τους την άλλη μέρα ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες φορώντας ειδική στολή.
Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν μικρό φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.
Σε πολύ λίγες περιοχές της χώρας τραγουδιούνται σήμερα τα Λαζαριάτικα κάλαντα. Τα λόγια του τραγουδιού άλλοτε αναφέρονται στην ανάσταση του Λαζάρου και είναι συνήθως μέτρια στιχουργήματα και άλλοτε πάλι αποτελούν παινέματα προσώπων που αγγίζουν τα όρια υψηλής ποιητικής δημιουργίας.
Τα έθιμα του Λαζάρου στα χρόνια της σκλαβιάς είχαν κοινωνική σκοπιμότητα
Στις γυναίκες και ιδίως στα νέα κορίτσια που δεν έβγαιναν συχνά έξω από το σπίτι επειδή τα ήθη της εποχής και ο φόβος της αρπαγής τους από τους Τούρκους τις περιόριζαν, δίνονταν κάποιες ελευθερίες: γίνονταν αλληλογνωριμίες και νυφοδιαλέγματα και σε λίγο καιρό ακολουθούσαν τα προξενιά, τα αρραβωνιάσματα και οι γάμοι.
Έθιμα από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας
0 λαός γιορτάζει την πρώτη Λαμπρή, την “Έγερση” του φίλου του Χριστού, του “αγέλαστου” Λάζαρου.
Ο φόβος και ο τρόμος για όσα γνώρισε στον άλλο κόσμο άφησαν τόσο βαθιά σημάδια στην ψυχή του Λάζαρου που, λέει η παράδοση, μετά την Ανάσταση του δε γέλασε παρά μόνο μια φορά.
Είδε κάποιον χωρικό στο παζάρι να κλέβει μια στάμνα και να φεύγει κρυφά.
“Βρε τον ταλαίπωρο, είπε. Για ιδές τον πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί.
Ξεχνάει ότι κι αυτός είναι ένα κομμάτι χώμα, όπως και το σταμνί. Το ʽνα χώμα κλέβει τʼ άλλο. Μα δεν είναι να γελούν οι πικραμένοι;” και χαμογέλασε.
Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας για να απεικονίσουν την Ανάσταση του Λάζαρου, να συμβολίσουν δηλαδή τη Νίκη του Χριστού απέναντι στο θάνατο, αλλά παράλληλα και για να υποδηλώσουν την ανάσταση της φύσης, έφτιαχναν ένα ομοίωμα του Λάζαρου.
Την παραμονή της γιορτής ή, σε πολλά μέρη, ανήμερα την “πρώτη Λαμπρή”, τα παιδιά, κρατώντας το “Λάζαρο”, έκαναν τους αγερμούς τους. Γύριζαν στα σπίτια και τραγουδούσαν τα “λαζαρικά”, για να διηγηθούν την ιστορία του αναστημένου φίλου του Χριστού και να πουν παινέματα στους νοικοκυραίους. Στην Ήπειρο μάλιστα, στις κτηνοτροφικές περιοχές, χτύπαγαν ταυτόχρονα και μεγαλοκούδουνα.
“Πες μας Λάζαρε τι είδες
εις τον Άδη που επήγες.
Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους,
δώστε μου λίγο νεράκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι,
της καρδούλας μου το λέω
και μοιρολογώ και κλαίω.
Του χρόνου πάλι να ʽρθουμε,
με υγεία να σας βρούμε,
και ο νοικοκύρης του σπιτιού
χρόνια πολλά να ζήσει,
να ζήσει χρόνια εκατό
και να τα ξεπεράσει.”
Τα “λαζαρικά” από τόπο σε τόπο έχουν πολλές παραλλαγές.
Στη Στερεά Ελλάδα, τη Μακεδονία και τη Θράκη στο έθιμο έπαιρναν μέρος μόνο κορίτσια, οι “Λαζαρίνες” ή “Λαζαρίτσες”, έτσι εύρισκαν την ευκαιρία να γίνουν γνωστές και σαν υποψήφιες νύφες. Για “Λάζαρο” βαστούσαν έναν ξύλινο κόπανο για τα ρούχα, τυλιγμένο με παρδαλά κομμάτια από πανιά, ίδιο μωρό.
Σε άλλα μέρη πάλι έντυναν με χτυπητά πολύχρωμα υφάσματα μια ρόκα, μια κούκλα, έναν καλαμένιο σταυρό και τα στόλιζαν με κορδέλες και λουλούδια.
Στη Σκύρο έπαιρναν την τρυπητή κουτάλα, “τη σιδεροχουλιάρα”. Έβαζαν σε κάθε τρύπα και από ένα άσπροπούλι -άσπρη μαργαρίτα- ένα κόκκινο γαρίφαλο για στόμα και σχημάτιζαν το πρόσωπο. Έδεναν σταυρωτά πάνω στην κουτάλα ένα ξύλο, για να κάνουν τα χέρια, της φορούσαν και ένα πουκαμισάκι ή ένα μωρουδίστικο ρούχο και ο “Λάζαρος” ήταν έτοιμος.
Γύριζαν τα παιδιά από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας και οι νοικοκυρές τους έδιναν αυγά, λεφτά ή ό,τι άλλο είχαν. Πάντα όλοι κάτι έβρισκαν να δώσουν. Κι όταν θέλαν για κάποιον να πούνε πως ήταν τσιγκούνης έλεγαν: “Ποτέ του αυγό δεν έδωσε, ούτε τʼ αγίου Λαζάρου!”
Σε μερικά μέρη τη θέση του “Λάζαρου” έπαιρνε ένα καλάθι στολισμένο με λουλούδια και με πολύχρωμες κορδέλες.

 φωτογραφία, από το βιβλίο "Το δημοτικό τραγούδι στη Μαγνησία" του λαογράφου Κώστα Λιάπη

Στην Κρήτη έκαναν έναν ξύλινο σταυρό και τον στόλιζαν με ορμαθούς από λεμονανθούς και αγριόχορτα με κόκκινα λουλούδια, τις μαχαιρίτσες.
Στην Κύπρο συναντάμε το έθιμο της αναπαράστασης, στην αρχαιότερη μορφή του. Ο θεός πεθαίνει στην ακμή της νιότης του και αμέσως ανασταίνεται, όπως ο Άδωνης στους αρχαίους Έλληνες. Έντυναν ένα παιδί με κίτρινα λουλούδια, έτσι ώστε ούτε το πρόσωπο του δε φαινόταν. Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, όταν άρχιζαν τα άλλα παιδιά να τραγουδούν, ξάπλωνε και υποκρινόταν το νεκρό, όταν όμως έλεγαν το “Λάζαρε δεύρο έξω” σηκωνόταν.
Το ίδιο έθιμο συναντάμε και στην Κω. Το παιδί που αναπαριστούσε το Λάζαρο, τυλιγμένο σε ένα σεντόνι, ήταν και αυτό στολισμένο με κίτρινα λουλούδια. Αμοιβή της παρέας για την αναπαράσταση τα αυγά για το δάσκαλο. Τα πιο μεγάλα παιδιά, οι “πρωτόσχολοι”, έπαιρναν την εικόνα του Λάζαρου, την έβαζαν πάνω σε μια ειδική κατασκευή που στόλιζαν με δεντρολίβανο -ήταν, λέει, η Βηθανία, η πατρίδα του- και γύριζαν στις στάνες. Οι βοσκοί τους φίλευαν αυγά, τυριά και μυζήθρες για τις λαμπρόπιτες.
Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζύμωναν ανήμερα το πρωί ειδικά κουλούρια, τους “λαζάρηδες”, τα “λαζαρούδια” ή και “λαζαράκια”. “Λάζαρο δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις” έλεγαν, μια και ο αναστημένος φίλος του Χριστού πίστευαν πως είχε παραγγείλει: “Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…”
Στα “λαζαράκια” έδιναν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά είχε η οικογένεια τόσους “λαζάρηδες” έπλαθαν και στη θέση των ματιών έβαζαν δυο γαρίφαλα.
Στην Κω οι αρραβωνιασμένες θα έφτιαχναν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, γεμισμένο με χίλια δυο καλούδια και κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου, για να το στείλουν στο γαμπρό. Τα “λαζαρούδια” πολλές νοικοκυρές τα γέμιζαν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα παιδιά ξετρελλαίνονταν να τα τρώνε ζεστά.
Καλαθάκια και κάλαντα παρουσίασαν οι Λαζαρίνες στα Τρίκαλα
Τα έθιμα του Λαζάρου, τα ολοστόλιστα καλαθάκια, και τα ιδιαίτερα κάλαντα αυτής της μέρας, παρουσίασαν οι Λαζαρίνες από την πόλη και την περιοχή των Τρικάλων, σήμερα, στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Τρικκαίων, όπου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση «Λαζαρίνες 2011».
Την εκδήλωση διοργανώνουν κάθε χρόνο ο Πολιτιστικός Οργανισμός του δήμου Τρικκαίων και ο Σύλλογος Φίλων Λαογραφικού Μουσείου Τρικάλων, με σκοπό τη συνέχιση του εθίμου των λαζαρινών αγερμών.
Οι Λαζαρίνες “διαγωνίζονται”, είτε ατομικά, είτε ομαδικά, έχοντας καλάθια, κατασκευασμένα με φυσικά υλικά και στολισμένα με φυσικά λουλούδια, και τραγουδώντας ένα από τα παραδοσιακά κάλαντα της εορτής. Σε όλα τα παιδιά προσφέρονται τα παραδοσιακά φιλέματα (καρύδια, αυγά, ξερά σύκα, καραμέλες), λαζαράκια (ψωμένια ανθρώπινα ομοιώματα) και ενθύμια συμμετοχής. Βραβεύονται τα τρία ωραιότερα καλάθια, τα τρία σπανιότερα παραδοσιακά τραγούδια και οι τρεις καλύτερες συνολικές παρουσίες (καλάθι και τραγούδι).
Στη Θεσσαλία, τα κάλαντα του Λαζάρου τα τραγουδούν μόνο κορίτσια, οι «Λαζαρίνες». Ντυμένες με ωραίες φορεσιές και κρατώντας καλάθια, στολισμένα με λογής-λογής ανοιξιάτικα λουλούδια, γυρίζουν όλα τα σπίτια. Το έθιμο, καθώς τελείται μέσα στην καρδιά της Άνοιξης, πέρα από τα θρησκευτικά μηνύματα που μεταδίδει, συμβολίζει και την αναγέννηση της φύσης. Οι Λαζαρίνες, επίσης, συμβολίζουν την αναγέννηση και συνέχιση της ίδιας της παραδοσιακής κοινωνίας, αφού είναι οι κοπέλες-μελλοντικές νύφες, που θα αναλάβουν μέσα από το γάμο και την απόκτηση παιδιών να ανανεώσουν και να συνεχίσουν την παραδοσιακή κοινωνία.
Έθιμο «Λαζαρίνες» Σάββατο του Λαζάρου στη Λευκοπηγή Κοζάνης
Οι Λαζαρίνες στις 12 το μεσημέρι συγκεντρώνονται στο κονάκι, το σπίτι που επιλέγουν για να γίνει το γλέντι τους, το βράδυ του Σαββάτου του Λαζάρου. Εκεί αφού φάνε για μεσημέρι όλες μαζί, ξεκινούν για τα σπίτια του χωριού.
Πρώτα στον παπά, μετά στον Πρόεδρο, στην εκκλησία της Παναγίας στα μνήματα και ύστερα σʼ όλα τα σπίτια της Λευκοπηγής, όπου τραγουδούν διάφορα λαζαριάτικα τραγούδια ανάλογα με την επιθυμία του κάθε νοικοκύρη, ενώ η νοικοκυρά βάζει από ένα άσπρο αυγό στο καλάθι των Λαζαρίνων .
Όταν τελειώσουν, γύρω στις 4:30 το απόγευμα, όλα τα μπλίκια των λαζαρίνων μαζεύονται στην πλατεία όπου στήνεται ο τρανός χορός (Λαζαριάτικος) με λαζαριάτικα τραγούδια.
Στην πλατεία υπάρχουν στρωμένα τραπέζια με λαζαριάτικες πίτες, κρασιά και εδέσματα που προσφέρονται για όλο τον κόσμο.
Παλιότερα, οι νέοι του χωριού και οι πεθερές διάλεγαν τις νύφες από τα κορίτσια , τις Λαζαρίνες, που χόρευαν στον τρανό χορό (νυφοδιαλέγματα).
Στη συνέχεια μετά τον τρανό χορό, οι Λαζαρίνες μοιράζουν τη λαζαρόπιτα στα δικά τους σπίτια και αφού ξεκουραστούν δίνουν ραντεβού για το βράδυ στο κονάκι για γλέντι με τραγούδια, παιχνίδια και χορό, μέχρι το πρωί.
ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
Στην παλιά Κέρκυρα, ένας άνθρωπος συνήθιζε να φορά μια κόκκινη μπλούζα, που έδενε στη μέση του με ένα κορδόνι από πολύχρωμες κορδέλες. Στα χέρια του κράταγε ένα κοντάρι στην κορυφή του οποίου υπήρχε ένα πρόσωπο, σκαλισμένο σε ξύλο, που παρίστανε το Λάζαρο. Επάνω στο κοντάρι είχε κρεμασμένα διάφορα στολίδια (ψεύτικα μαργαριτάρια, μαντήλια, κορδέλες, κούκλες κλπ). Μαζί του και δυο οργανοπαίχτες που τον συνόδευαν να πει τα Κάλαντα του Λαζάρου. Πήγαιναν λοιπόν στα σπίτια και τα μαγαζιά και εισέπρατταν χρήματα.
Απαραιτήτως όλοι αγόραζαν κάτι από αυτά που είχε κρεμασμένα στο κοντάρι, αφού τα θεωρούσαν σαν φυλακτά, που κρέμαγαν στο προσκεφάλι τους.
Αργότερα το έθιμο συνεχίστηκε από ομάδες μουσικών και από παιδιά, που έπαιζαν ή τραγουδούσαν αυτά τα κάλαντα. Το έθιμο σιγά σιγά ατόνησε και είχε ξεχαστεί. Αναβιώνει τα τελευταία χρόνια από το Φορέα Κορφιάτικης Έκφρασης, στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης μας, στις 11 το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου.
Ακολουθεί μια από τις πολλές εκδοχές αυτών των καλάντων, όπως τα τραγουδούν ακόμη και σήμερα στο χωριό Επίσκεψη:
Με τον ορισμό λόγο να πούμε και το Λάζαρο να διηγηθούμε
Καλησπέρα σας καλή βραδία, ήρθε ο Λάζαρος με τα Βαϊα
Αν κοιμόσαστε να ασκωθείτε και αν κάθεστε ν’ αφρικαστείτε.
Αγρικήσατε μεγάλο θαύμα, όπου έγινε δαιμόνων τραύμα.
Πήγεν ο Χριστός στη Βηθανία διότι εκεί ήταν πολύ απιστία.
Όσοι έμαθαν τον ερχομό του, όλοι τρέξανε στον ορισμό του.
Όλοι τρέξανε μικροί, μεγάλοι, όλοι Χριστιανοί Εβραίοι κι άλλοι
Καβαλίκεψε εις πώλου όνο, έτσι έμελλε τούτο το χρόνο
Και τα νήπια παιδιά Εβραίων, δια την πομπή των Ιουδαίων.
Άλλοι έκοβαν κλάδους και Βάϊα, συντηνέχοντες τα λόγια τα Άγια.
Άλλοι έλεγαν ευλογημένος ο ερχόμενος και κηρυγμένος.
Τότε ο Χριστός εμπρός κινάει και ο λαός τον ακλουθάει.
Τότε τρέξανε Μάρθα, Μαρία, γιατί ήτανε μεγάλη χρεία.
Πού είναι ο Λάζαρος, πού είν’ ο αδερφός μου, πού είν’ ο φίλος μου και ξάδερφός μου;
Λέγουν Λάζαρος είν’ πεθαμένος, τετραήμερος στη γη θαμμένος.
Λέγει πάμετε να τον ιδούμε και στον τάφο του να λυπηθούμε.
Πάτησε ο Χριστός στην πλάκα επάνω, «Δεύρο Λάζαρε, σήκω επάνω».
Κι ώ του θαύματος η γη εταράχθη και ο Λάζαρος ορθός εστάθη.
Πού ήσουν Λάζαρε, πού’σαι αδερφέ μου, πού ήσουν φίλε μου και γνώριμέ μου;
Δώστε μου να πιω λίγο νεράκι, τι είν’ το στόμα μου πικρό φαρμάκι.
Είν’ τ’ αχείλι μου είν’ μαραμένο και από τη γη φαρμακωμένο.
Δώστε μου να πιω να σας μιλήσω και το θάνατο να λησμονήσω.
Ήμουνα βαθιά στη γη θαμμένος και με τους νεκρούς ανταμωμένος.
Τι είν’ ο θάνατος που περιμένει κάθε άνθρωπο στην Οικουμένη.
Τώρα ευχόμεθα καλήν υγεία, Καλή Ανάσταση και ευτυχία.
Χρόνους Πολλούς.

Πηγή: http://ipaideia.gr/to-savato-tou-lazarou-kai-oi-paradoseis-se-oli-tin-elada.c95087c794347064e63544b0180dc7cd.html

http://www.amen.gr

Δευτέρα 22 Απριλίου 2013

Ξαναζωντάνεψαν σε 3D οι μινωικές φρυκτωρίες



Οι Μινωικές φρυκτωρίες που αποτέλεσαν παγκοσμίως το αρχαιότερο συγκροτημένο επικοινωνιακό σύστημα, ξαναζωντανεύουν στην Κρήτη και στέλνουν...μηνύματα στους σύγχρονους Μινωίτες, μικρούς και μεγάλους.
Εκατοντάδες μαθητές αλλά και πολίτες «ξεναγούνται» καθημερινά στο χαρτογραφημένο σύστημα επικοινωνίας της εποχής το οποίο εντόπισε στην ενδοχώρα του νησιού ο Κρητικός αρχαιολόγος – ερευνητής Νίκος Παναγιωτάκης και ο οποίος για πρώτη φορά παρουσιάζει στο ευρύ κοινό μέσω της εντυπωσιακής έκθεσης «τηλεπικοινωνίες από την Μινωική εποχή στο εικοστό αιώνα» που πραγματοποιεί στο Ηράκλειο στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου το 25ο Σχολικό Εργαστηριακό Κέντρο, το 5ο Επαγγελματικό Λύκειο σε συνεργασία με τον ΟΤΕ και το Δήμο Ηρακλείου.
«Το σύστημα των φρυκτωριών που ονομάζονται και ως «σωροί» ανακαλύφθηκε και λειτούργησε παγκοσμίως από τους Μινωίτες. Αποτελούν το πρώτο εντοπισμένο επί του εδάφους μέχρι σήμερα σύστημα άμυνας και επικοινωνίας του οποίου η κατασκευή-λειτουργία άρχισε ήδη από την εποχή των πρώτων μινωικών ανακτόρων (1900 π.Χ.-1700 π.Χ.) » ανέφερε μιλώντας στο «Έθνος» ο Νίκος Παναγιωτάκης.
Ο ίδιος σε έρευνά του που ξεκίνησε το 1983 στην ευρύτερη γεωγραφική ενότητα της Πεδιάδας Ηρακλείου εντόπισε σε έκταση μεγαλύτερη των οκτακοσίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, περισσότερες από 2000 αρχαιολογικές θέσεις μεταξύ των οποίων την ανακτορική θέση Γαλατά αλλά και 140 Μινωικές Φρυκτωρίες που καταγράφονται για πρώτη φορά ως ένα καινούργιο είδος αρχαιολογικής θέσης.
Οι φρυκτωρίες – είπε – ήταν ένα τεράστιο πλέγμα μετάδοσης σημάτων σε μακρινές και κοντινές αποστάσεις, με πολύ μεγάλη πυκνότητα σε υψηλά σημεία, αλλά και σε αρχαία μονοπάτια, που κάλυπτε όλη την Κρήτη. Μάλιστα οι Μινωίτες μπορούσαν μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να μεταδώσουν κυρίως με βάση τα φωτεινά σήματα τη νύχτα και με καπνούς τη μέρα, τα μηνύματα που ήθελαν.

Ο κ. Παναγιωτάκης που περπάτησε βουνά και λαγκάδια της γεωγραφικής ενότητας χωριών της Πεδιάδας, Αρχαρνών, Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου, Μαλίων, τα Όρη Δίκτη, χαρακτηρίζει τις φρυκτωρίες ως το μεγαλύτερο κατασκευαστικό αλλά και επικοινωνιακό άθλο της Μινωικής Κρήτης. Τα κτίρια των Μινωικών φρυκτωριών που στο πέρασμα των χρόνων έγιναν ερείπια, είχαν μεγάλο ύψος παραπάνω από το επίπεδο των δένδρων για να μπορούν να είναι ορατές για την αποστολή αλλά και τη λήψη μηνυμάτων, αλλά και τον καλύτερο έλεγχο των διαδρομών μεταξύ των φρυκτωριών.
Ο κ. Παναγιωτάκης εξήγησε ότι οι μινωικές φρυκτωρίες επανδρώνονταν από τις κοντινές εγκαταστάσεις και τους οικισμούς έτσι ώστε να μπορούν οι φρυκτωροί να επεμβαίνουν ανά πάσα στιγμή μέρα και νύκτα καλύπτοντας τις ανάγκες φύλαξης των μινωικών μονοπατιών και δρόμων καθώς η Κρήτη με την τεράστια ακτογραμμή της δεχόταν διαρκώς νεοφερμένους. Επί πλέον τα δάση της καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της.
«Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι τα κτήρια εντός των οικισμών αλλά και των εγκαταστάσεων καθώς και εκείνα πάνω στους μινωικούς δρόμους «Χάνια» χτίζονται με κυκλώπεια τοιχοδομία ακριβώς για να αντέχουν στις συχνές επιθέσεις κυρίως νεοφερμένων» είπε ο κ.Παναγιωτάκης και συμπέρανε ότι «οι μινωικές φρυκτωρίες είναι η μεγαλύτερη επένδυση των Μινωιτών στην επικοινωνία και την άμυνα ταυτόχρονα, και φανερώνει την ενότητα και την σύμπνοια που επικρατούσε με σκοπό την επιβίωσή τους. Παράλληλα όμως αποδεικνύει πως ο πρώτος ευρωπαϊκός πολιτισμός που είναι ο μινωικός καταξιώθηκε και μεγαλούργησε, κυρίως επειδή ολοκλήρωσε με επιτυχία έργα και υποδομές μοναδικά στο διάβα του χρόνου και ασύλληπτης τελειότητας».
Ο ερευνητής αρχαιολόγος αλλά και ο υπεύθυνος της έκθεσης καθηγητής Κώστας Παντερής με τη συνάδελφο του Πόπη Κανάκη εξέφρασαν τη χαρά τους για το μεγάλο ενδιαφέρον και την ανταπόκριση του κόσμου και κυρίως των μαθητών.
Η έκθεση που αναμένεται να «ταξιδέψει» σε ολόκληρη την Κρήτη, περιλαμβάνει πέρα από την τρισδιάστατη αναπαράσταση λειτουργίας των φρυκτωριών, εκθέματα του 20ου αιώνα από το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ όπως συσκευές καταγραφής Μορσικών σημάτων,τηλέγραφο,τηλέτυπο,συσκευές τύπου Graham Bell κ.ά.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΟΚΟΛΑΚΗΣ

http://gr.news.yahoo.com/ξαναζωντάνεψαν-σε-3d-οι-μινωικές-φρυκτωρίες-121849323.html

Τετάρτη 10 Απριλίου 2013

Η Σαρκοφάγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου


Αξιοσημείωτα μνημεία στο μουσείο της Κωνσταντινουπόλεως είναι δύο μαρμάρινες σαρκοφάγοι, οι οποίες φέρουν σαφή χαρακτηριστικά Ελληνικής εργασίας (πιθανότατα της σχολής του Πραξιτέλη).

Η μια από τις σαρκοφάγους αυτές χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. καιμιμείται μονόπτερο ιωνικό οικοδόμημα, που ανάμεσα στους κίονές του φαίνονται δεκαοκτώ γυναικείες μορφές που πενθούν.


Η δεύτερη σαρκοφάγος ανήκει στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. και μιμείται το σχήμα κατοικίας ή ναού πιθανότερα. Το μνημείο αυτό ονομάζεται συνήθως "σαρκοφάγος του Μ. Αλεξάνδρου" γιατί σε μια από τις πλευρές του έχει απεικονιστεί η μάχη της Ισσού και υπέθεσαν ότι είχε προοριστεί για το νεκρό του Μ. Αλεξάνδρου. Αν και η σαρκοφάγος από την αρχαιότητα είχε ληστευτεί, στο δάπεδο της βρέθηκε αρχαίο νόμισμα.του 3ου π.Χ. αιώνα.

Το 321, σχεδόν δύο χρόνια μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Αρριδαίος ολοκλήρωσε την κατασκευή της αρμάμαξας, που θα μετέφερε τη σορό του Αλεξάνδρου από τη Βαβυλώνα στο μαντείο του Άμμωνα, όπως ήταν η επιθυμία του. Η σαρκοφάγος ήταν από σφυρήλατο χρυσό, τη γέμισαν με αρώματα, για να συντηρείται η μούμια, και τη σφράγισαν με εφαρμοστό χρυσό κάλυμμα.

Πάνω της τοποθέτησαν μία πολύ ωραία και χρυσοποίκιλτη φοινικίδα (κόκκινη πολεμική σημαία) και δίπλα της τα όπλα του νεκρού. Κατά τον Διόδωρο, όταν η πομπή έφτασε στα σύνορα της Συρίας με την Αίγυπτο, τη συνάντησε οΠτολεμαίος επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης και μετέφερε με τιμές την αρμάμαξα όχι στο μαντείο του Άμμωνα, αλλά στην Αλεξάνδρεια.

Στο τέλος του 19ου αιώνα ανακαλύφτηκαν οι βασιλικοί τάφοι της Σιδώνας. Τα ανάγλυφα της ωραιότερης σαρκοφάγου, που σήμερα φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινούπολης, απεικονίζουν τον Μ. Αλέξανδρο κατά τη διάρκεια ενός κυνηγιού άγριων ζώων και μιας μάχης κατά των Περσών.

Ο χρωματισμός των μορφών έχει διατηρηθεί σε ασυνήθιστα καλή κατάσταση και γι' αυτό το λόγο η σαρκοφάγος θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες μαρτυρίες για την πολυχρωμία των γλυπτών κατά την ύστερη κλασική και την πρώιμη ελληνιστική περίοδο.

arxaia-ellinika.blogspot.gr
 
http://www.analystsforchange.org/2013/04/blog-post_10.html#more

Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Σπουδαία δείγματα της τέχνης του Κ. Παρθένη «κρύβονται» σε εκκλησίες


Έργα ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους, του Κωνσταντίνου Παρθένη, «κρύβουν» στο εσωτερικό τους δύο μητροπολιτικοί ναοί της Αττικής, του Αγίου Αλεξάνδρου στο Παλαιό Φάληρο και του Αγίου Γεωργίου Πόρου.

Η νεωτερική απόδοση των μορφών στα έργα που φιλοτέχνησε ο Κωνσταντίνος Παρθένης το 1919 για το ναό του Αγίου Αλεξάνδρου στο Παλαιό Φάληρο ξεσήκωσε την εποχή εκείνη θύελλα αντιδράσεων από κοινό και εκκλησιαστικούς κύκλους.

Ο Παρθένης φιλοτέχνησε το 1907 τις τοιχογραφίες στον τρούλο του ναού του Αγίου Γεωργίου Πόρου (με τις μορφές του Παντοκράτορα, των προφητών, των Ευαγγελιστών και των χερουβίμ). Έργα του Παρθένη είναι επίσης η εικόνα του Χριστού στον επισκοπικό θρόνο, τα θωράκια του άμβωνα με παραστάσεις των Αποστόλων και ο διάκοσμος της Ωραίας Πύλης με τον Χριστό Μέγα Αρχιερέα.

http://news.pathfinder.gr/culture/news/873429.html

Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

Νεαρός με σύνδρομο Ντάουν αναρριχήθηκε στο Έβερεστ



Ένας 15χρονοςΑμερικανός έγινε ο πρώτος έφηβος που πάσχει από τρισωμία 21 ("Σύνδρομο Ντάουν") ο οποίος κατάφερε να φτάσει στον καταυλισμό βάσης του Έβερεστ, στο Νεπάλ, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο πατέρας του.
Ο Έλι Ράιμερ, που κατάγεται από το Όρεγκον, ανέβηκε σε υψόμετρο 5.364 μέτρων μετά από 10 ημέρες πεζοπορίας. Ο πατέρας του, ο Τζάστιν, που συμμετείχε στην ορειβατική ομάδα, εξήγησε ότι στόχος της αποστολής ήταν να συμμετάσχει σε αυτήν τουλάχιστον ένα άτομο με ειδικές ανάγκες και μέσω του επιτεύγματός του να τονιστούν οι ικανότητες των ατόμων αυτών.
Η ορειβατική αποστολή ήθελε επίσης να συγκεντρώσει χρήματα για το ίδρυμα Elisha που έχουν ιδρύσει οι γονείς του Έλι για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειές τους.
Ο Έλι δεν είναι το πρώτο άτομο με τρισωμία 21 που καταφέρνει να ανέβει στο σταθμό βάσης του Έβερεστ, αλλά είναι ο νεότερος ορειβάτης μέχρι σήμερα που πάσχει από το σύνδρομο αυτό. Είχε προηγηθεί ένας 35χρονος Βρετανός.
Μετά από την επιτυχία του αυτή ο Έλι "έχει γίνει ένα είδος σούπερ-σταρ στο σχολείο του", πρόσθεσε ο Τζάστιν Ράιμερ.
Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια από την κατάκτηση του Έβερεστ. Στις 29 Μαΐου 1953 ο σερ Έντμουντ Χίλαρι και ο σέρπα Τενζίνγκ Νοργκάι ανέβηκαν, για πρώτη φορά στα χρονικά, στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου.
Ο Τομ Γουίτακερ, ένας Βρετανός ορειβάτης, ήταν ο πρώτος άνθρωπος με ειδικές ανάγκες που ανέβηκε στο Έβερεστ, το 1998. Ο Γουίτακερ είχε πέσει θύμα τροχαίου ατυχήματος είκοσι χρόνια νωρίτερα και οι γιατροί είχαν αναγκαστεί να τον ακρωτηριάσουν στο ένα πόδι.

http://gr.news.yahoo.com/photos/ήρωας-της-ζωής-15χρονος-με-σύνδρομο-ντάουν-ανέβηκε-photo-142018877.html

http://topontiki.gr/article/51236/Nearos-me-sundromo-Ntaoun-anarrixithike-sto-Eberest

Τρίτη 2 Απριλίου 2013

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν την Πύλη του Κάτω Κόσμου


Εντυπωσιακή ανακάλυψη στην Ιεράπολη της Φρυγίας, όπου, Ιταλοί αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι εντόπισαν, επιτέλους, την Πύλη για τον Κάτω Κόσμο, την είσοδο για το βασίλειο του Αδη, όπως έχει περιγραφεί εκτενώς στην ελληνορωμαϊκή μυθολογία.

Για την ακρίβεια οι επιστήμονες ανακάλυψαν την είσοδο του Αδη κοντά στη Φρυγία σε ένα μέρος όπου στην αρχαιότητα συγκεντρώνονταν οι πιστοί πιστεύοντας ότι οδηγεί στο σκοτεινό βασίλειο του Κάτω Κόσμου που πήγαιναν οι ψυχές των πεθαμένων.

Η περιοχή, βέβαια, δεν απέκτησε τυχαία τη φήμη της, καθώς οι περιγραφές έκαναν λόγο για θανατηφόρα αέρια και αναθυμιάσεις που έβγαιναν από το άνοιγμα της σπηλιάς.

Ο Φραντσέσκο Ντ ' Αντρία από το Πανεπιστήμιο του Σαλέντο ανακοίνωσε την ανακάλυψη στα μέσα Μαρτίου, ενώ δήλωσε ότι βρέθηκαν και ερείπια από τον αρχαίο ναό που είχε χτιστεί από τους προσκυνητές, αλλά και ότι έχει απομείνει από μια «πισίνα» και μερικά σκαλοπάτια που είχαν κατασκευαστεί πάνω από την είσοδο της σπηλιάς, στοιχεία που ταιριάζουν με τις αρχαίες περιγραφές.

Δίπλα στους κίονες ιωνικού ρυθμού βρέθηκε και μια επιγραφή αφιερωμένη στον άρχοντα του Κάτω Κόσμου, τον Αδη ή Πλούτωνα, και την Κόρη, την Περσεφόνη.

«Μπορούσαμε να δούμε τις θανατηφόρες ιδιότητες της σπηλιές, όπως, σκελετούς πουλιών που πλησίαζαν το ζεστό άνοιγμα της σπηλιάς και σκοτώνονταν αμέσως από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα» προσθέτει ο ντ ' Αντρία μιλώντας στο Discovery news.

Ο επικεφαλής της έρευνας αναφέρει ότι «Οι άνθρωποι θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις ιερές τελετές από αυτά τα σκαλιά, αλλά δεν μπορούσαν να φτάσουν στην περιοχή κοντά στο άνοιγμα. Μόνο οι ιερείς λογικά θα μπορούσε να σταθούν μπροστά από την πύλη» και προσθέτει ότι τα ευρήματα με τους σκελετούς των πτηνών οφείλονται στα έθιμα της εποχής, όπου οι προσκυνητές έστελναν μικρά πουλιά στο άνοιγμα της «πύλης» για να δουν τις θανατηφόρες της συνέπειες.

Η ακριβής χρονολογία της ίδρυσης της Ιεράπολης προβληματίζει τους ερευνητές με διαφορετικές απόψεις να διατυπώνονται, ωστόσο, ως η πιο αποδεκτή είναι εκείνη που θέλει τον Ευμένη Β', βασιλιά της Περγάμου, να ιδρύει την πόλη περίπου το 190 π. Χ. και υπήρξε ακμάζουσα πόλη κατά τα ρωμαϊκά χρόνια χάρη κυρίως στις θερμές πηγές της και τα ιαματικά νερά.

Οι Πύλες του Κάτω Κόσμου πιστεύεται ότι λειτουργούσαν κανονικά μέχρι τον 4ο αιώνα μ. Χ. και τις επισκέπτονταν οι τελευταίοι ειδωλολάτρες, προτού ο ναός καταστραφεί ολοσχερώς από τους χριστιανούς τον 6ο αιώνα μ.Χ. Και στη συνέχεια μια σειρά σεισμών ολοκληρώσει το καταστροφικό έργο των οπαδών της νέας, τότε, θρησκείας.

Βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Φρυγίας κονντά στην σύγχρονη τουρκική πόλη Παμουκάκε και θεωρείται μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ενώ έχει περίπου 1,5 εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο.
 

Ο ίδιος αρχαιολόγος, Φραντσέσκο ντ ' Αντρία, είχε δηλώσει το 2011 ότι στην ίδια περιοχή έχει εντοπίσει τον τάφο του Αγίου Φιλίππου, ενός από τους δώδεκα μαθητές του Ιησού.

Αντίστοιχες περιοχές που χαρακτηρίζονται από πηγές θερμών υδάτων και έκλυσης θανατηφόρων και όχι μόνο αερίων υπάρχουν σε πολλές περιοχές του πλανήτη, με την σύγχρονη «Πύλη της Κολάσεως» να βρίσκεται στο Τουρκμενιστάν.

Πρόκειται για μία τρύπα στο έδαφος την οποία δημιούργησαν κατά λάθος γεωλόγοι πριν από σαράντα χρόνια και στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τους κατοίκους από τις εκπομπές αερίων της έβαλαν φωτιά η οποία καίει μέχρι σήμερα.

Παρά το γεγονός, ότι αποτελούν φυσικό φαινόμενο οι άνθρωποι της αρχαιότητας στην προσπάθειάς τους να δώσουν μια εξήγηση τους έδιναν σε αρκετές περιπτώσεις θεϊκές ιδιότητες.

Αλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι αμέτρητες πηγές εκπομπής φυσικού αερίου ανάμεσα στις κατεστραμμένες πόλεις Σόδομα και Γόμορα οι οποίες πιθανότατα προκάλεσαν τις εκρήξεις φωτιάς που οι τότε κάτοικοι της περιοχής εξέλαβαν σαν την οργή του Θεού.
 
 Από Xrimablog