Εις μνήμην ενός σπουδαίου ανθρώπου και καθηγητή που χάσαμε αυτές τις ημέρες, του Χρήστου Τσολάκη, που ήταν ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής Γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ. Απόσπασμα από συνέντευξη στη Βίκυ Φλέσσα.
Εκμαγείο της Πεπλοφόρου Κόρης με χρώμα.Τα μαλλιά της καλύπτονται με κόκκινο (ίσως αρχικά υπόστρωμα καστανού) ενώ το ίδιο χρώμα έχουν οι ίριδες των ματιών και τα χείλη
Το κόκκινο στα μαλλιά της Πεπλοφόρου. Το βαθύ κυανό για τα γένια και τα μαλλιά του Τρισώματου Δαίμονα. Το πράσινο στον χιτώνα της Χιώτισσας. Χωρίς προσπάθεια οι επισκέπτες του Μουσείου Ακρόπολης μπορούν να παρατηρήσουν τα χρώματα, που διατηρήθηκαν επάνω στο μάρμαρο των Αρχαϊκών γλυπτών _Κόρες κυρίως_ παίρνοντας μια ιδέα για τον χρωματισμό των αγαλμάτων στην αρχαιότητα. Ασχέτως αν με το χρόνο, το σημερινό χρώμα απέχει από το αρχικό: Η Πεπλοφόρος δηλαδή, ήταν καστανομαλλούσα και ο χιτώνας της Χιώτισσας είχε χρώμα φωτεινό γαλάζιο και όχι πράσινο, όπως φαίνεται τώρα.
Αυτή την ανίχνευση του πραγματικού αρχαίου χρώματος ή καλύτερα των χρωμάτων με τα οποία ήταν ζωγραφισμένα τα γλυπτά κάνει εδώ και καιρό το Μουσείο Ακρόπολης και ήδη μπορεί να παρουσιάσει τα πρώτα του αποτελέσματα. Ενα εκμαγείο της Πεπλοφόρου με την πρόταση του Μουσείου για τον χρωματισμό των αγαλμάτων μιλάει ήδη από μόνο του, καθώς είναι στημένο δίπλα στην αληθινή Κόρη.
Σήμερα το μεσημέρι στο Μουσείο Ακρόπολης, κλειστό για το κοινό λόγω Δευτέρας, αλλά με το επιστημονικό προσωπικό του παρόν με επικεφαλής πάντα τον καθηγητή κ. Δημήτρη Παντερμαλή τα μυστικά των χρωμάτων της αρχαιότητας άρχισαν να αποκαλύπτονται. Ουσιαστικό ρόλο σ΄ αυτό παίζουν τα παραδείγματα των χρωμάτων, τα οποία αποδίδονται επάνω σε κομμάτια σύγχρονου παριανού μαρμάρου αναπαράγοντας τα μοτίβα της διακόσμησης των αρχαϊκών γλυπτών. Για πρώτη φορά ο επισκέπτης μπορεί έτσι, να δει την αλήθεια των γλυπτών και ίσως να αρχίσει σιγά – σιγά να συνηθίζει στην ιδέα της πολύχρωμης αρχαιότητας.
Οπως είπε ο κ. Παντερμαλής η νέα μουσειακή δράση για τα Αρχαϊκά Χρώματα βασίζεται στην πολύ προσεκτική επιστημονική παρατήρηση, σε ειδικές φασματοσκοπικές αναλύσεις, σε ειδική φωτογράφηση και βεβαίως στις προσπάθειες αναπαραγωγής των αρχαίων χρωμάτων και την εφαρμογή τους σε μάρμαρο και φυσικά στην αναζήτηση πληροφοριών από τις γραπτές πηγές για τα χρώματα. Επιπλέον στους επόμενους δώδεκα μήνες, καθώς η έρευνα θα εξελίσσεται, το Μουσείο θα ανοίξει και μία μεγάλη συζήτηση με το κοινό και με ειδικούς για θέματα τεχνικής των χρωμάτων, την ανίχνευσή τους με νέες τεχνολογίες, την πειραματική χρήση τους σε μαρμάρινες επιφάνειες, την ψηφιακή αποκατάσταση, τη σημασία τους αλλά και την αισθητική αντίληψη της αρχαϊκής εποχής για τα χρώματα. Ηδη μία συζήτηση με τον ζωγράφο Παναγιώτη Τέτση έχει δρομολογηθεί και θα γίνει επί τόπου. στην αίθουσα των Αρχαϊκών.
Το λευκό, το κόκκινο, το μαύρο και η ώχρα ήταν τα τέσσερα βασικά χρώματα των αρχαίων, τα οποία μάλιστα είχαν θεωρηθεί από τους Πυθαγόρειους ότι σχετίζονται με την Κοσμογονία και τα τέσσερα πρωταρχικά στοιχεία της: Τον αέρα, το νερό, τη φωτιά και την γη. Ενώ ο Εμπεδοκλής προχώρησε πολύ περισσότερο λέγοντας, πως το χρώμα «γεννιέται» μέσα στο μάτι, χάρη στους κατάλληλους υποδοχείς του, οι οποίοι δέχονται τα «μόρια» που υπάρχουν στα χρώματα! Αλλωστε όπως λέει ο κ. Παντερμαλής «Το γλυπτό είναι κατά 50% φως» ενώ όσον αφορά το χρώμα δεν πρόκειται «για στοιχείο απλής διακόσμησης αλλά προστιθέμενη αισθητική ποιότητα του γλυπτού».
Να σημειωθεί άλλωστε ότι τα χρώματα για τους αρχαίους αποτελούσαν ένα μέσο χαρακτηρισμού: Οι θεοί είχαν ξανθή κόμη που ακτινοβολούσε τη δύναμή τους, οι πολεμιστές και αθλητές φαιόχρωμη επιδερμίδα ως ένδειξη αρετής και ανδρείας και τέλος οι κόρες είχαν λευκό δέρμα, που δήλωνε τη χάρη και λάμψη της νεότητας. Αλλωστε δίπλα στα βασικά χρώματα υπήρχαν το αιγυπτιακό μπλε, το κυανό, το φαιό.
Προτάσεις για τα χρώματα των αγαλμάτων έχουν γίνει μάλιστα ήδη από τον 19ο αιώνα, όπως είπε η αρχαιολόγος κυρία Χριστίνα Βλασσοπούλου από ξένους επιστήμονες, που βασίστηκαν στις πρώτες ζωγραφικές – σχεδιαστικές αποτυπώσεις των αρχαϊκών και πρώιμων κλασικών γλυπτών της Ακρόπολης, οι οποίες έγιναν αμέσως μόλις τα έργα ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές, άρα διατηρούσαν τα χρώματά τους σε καλύτερη κατάσταση. Ερευνητικές ομάδες για το ίδιο θέμα υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο Μόναχο, στο Λούβρο, στο Βρετανικό Μουσείο στο Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης, στο Γκέτι και στη Κοπεγχάγη με πρωτοβουλία της οποίας μάλιστα θα γίνει το 2014 στο Βρετανικό ένα μεγάλο συνέδριο.
Στο Μουσείο Ακρόπολης ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχουν οι θεματικές παρουσιάσεις για τα Αρχαϊκά Χρώματα από τους αρχαιολόγους – φροντιστές του, με πλούσιο οπτικό υλικό, οι οποίες θα διεξάγονται στα ελληνικά και στα αγγλικά. Οσον αφορά τα παιδιά εξάλλου, τα παιχνίδια που σχεδιάστηκαν για τα χρώματα από το τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων είναι από τα πλέον πρωτότυπα καθώς μάλιστα μπορεί να συνεχισθούν και στο σπίτι μέσα από την ειδικά διαμορφωμένη ψηφιακή διαδραστική εφαρμογή.
Το αρχαίο Κολοσσαίο της Ρώμης, όπου οι μονομάχοι αγωνίζονταν για τη ζωή
τους, γέρνει κατά περίπου 40 εκατοστά από τη νότια πλευρά του και οι αρχές της
πόλης εξετάζουν αν χρειάζεται να προχωρήσουν κατεπειγόντως σε εργασίες
συντήρησης και αποκατάστασης του μνημείου.
Οι ειδικοί εντόπισαν για πρώτη φορά ότι το Κολοσσαίο είχε πάρει κλίση πριν
από περίπου ένα χρόνο και τους τελευταίους μήνες το έχουν θέσει υπό...
παρακολούθηση, ανέφερε η Ροσέλα Ρέα, η διευθύντρια του μνημείου, σε άρθρο που
δημοσιεύεται στην εφημερίδα Κοριέρε ντέλα Σέρα.
Ο Πύργος της Πίζας, το διάσημο επικλινές μνημείο της Ιταλίας, είχε κλείσει
επί περίπου μία δεκαετία και ξανάνοιξε για το κοινό το 2001 καθώς οι μηχανικοί
προσπαθούσαν να αποτρέψουν μια ενδεχόμενη πτώση του και να τον κάνουν πιο ασφαλή
για τους επισκέπτες.
Η Ρέα ζήτησε από το Πανεπιστήμιο Λα Σαπιέντσα της Ρώμης και από το
περιβαλλοντικό γεωλογικό ινστιτούτο IGAG να μελετήσουν το φαινόμενο. Ταυτόχρονα
έχουν ξεκινήσει και μελέτες για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο
μνημείο η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στους γύρω δρόμους.
Ο καθηγητής Τζόρτζιο Μόντι προειδοποίησε πάντως ότι ενδέχεται να έχει
δημιουργηθεί κάποια ρωγμή στα θεμέλια, κάτω από το αμφιθέατρο. Αν επιβεβαιωθούν
οι υποψίες του θα χρειαστεί οπωσδήποτε κάποιου είδους παρέμβαση αλλά, όπως είπε,
είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πει ποια θα ήταν η πλέον κατάλληλη.
Η Νάντια Κομανέτσι ήταν 14 ετών το 1976, όταν βαθμολογήθηκε στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ του Καναδά με εκείνο το τέλειο «δεκάρι».
Όταν η μικροσκοπική 14χρονη Ρουμάνα τελείωσε το πρόγραμμά της στους ασύμμετρους ζυγούς, ο ηλεκτρονικός πίνακας έδειξε «1,00!» το τέλειο 10,00 δεν χωρούσε… Ως το τέλος των Αγώνων είχε πάρει επτά «δεκάρια», πέντε μετάλλια τρία χρυσά, ένα ασημένιο και ένα χάλκινο και είχε αλλάξει για πάντα το άθλημα της γυμναστικής.
Είναι φύσει αδύνατον ο μέσος άνθρωπος να σκεφθεί τη γυμναστική και να μην ανατρέξει αμέσως το μυαλό του στη Νάντια Κομανέτσι. Η Νάντια Κομανέτσι γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1961 στο Ονέστι της Ρουμανίας. Η μητέρα της, όταν ήταν έγκυος σε αυτήν, έβλεπε μια ταινία που η κύρια πρωταγωνίστρια ονομαζόταν Νάντια, γι' αυτό αποφάσισε να δώσει στην κόρη της αυτό το όνομα. Έχει έναν μικρότερο αδερφό, τον Άντριαν.
Όλα ξεκίνησαν στα 6 της, όταν το μυθικό ζεύγος προπονητών Κάρολι, ο Μπέλα και η Μάρτα, την εντόπισαν να κάνει τροχούς και την δέχτηκαν στο πειραματικό σχολείο γυμναστικής του Ονέστι. Στα γρανάζια της ενόργανης από την ηλικία των έξι ετών, η γλυκιά Νάντια έκανε το διεθνές ντεμπούτο της το 1971 και σιγά σιγά το θάρρος, η τεχνική και η μοναδική ευλυγισία της την έφεραν στο πιο ψηλό σκαλί ανοίγοντας παράλληλα νέους δρόμους στο άθλημα και προκαλώντας πολλές συναθλήτριές της να τη μιμηθούν.
Ως το 1976, η Κομανέτσι δεν είχε ιδέα για την ακτινοβολία των Ολυμπιακών. Το σημείο-σταθμός στην καριέρα της ήταν η συμμετοχή στους Θερινούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ του Καναδά. Εκεί η μικρή άγνωστη Νάντια (14 χρονών), αφήνει με ανοιχτό το στόμα τους κριτές του αγωνίσματος όταν στις παράλληλες μπάρες σημείωσε τη μεγαλύτερη βαθμολογία όλων των εποχών στο άθλημα, δηλαδή το τέλειο 10. Το άστρο της Νάντια έλαμψε σε ολόκληρο το πλανήτη.
Όταν επέστρεψε στη Ρουμανία, έπρεπε να ζήσει όπως όλοι οι συμπατριώτες της. Τα τείχη στο Βουκουρέστι δεν γκρεμίστηκαν για να περάσει η Ολυμπιονίκης και έπρεπε να στέκεται στις ουρές για να προμηθευτεί τα προς το ζην, ενώ παράλληλα την παρακολουθούσε η αστυνομία η Σεκιουριτάτε του καθεστώτος. Δεν έτυχε ειδικής μεταχείρισης αν και οι φήμες την ήθελαν να διατηρεί σχέση με τον γιο του Νικολάι Τσαουσέσκου, ηγέτη ως το 1989 του κομμουνιστικού καθεστώτος της χώρας. Εντονες φήμες κυκλοφόρησαν κατά καιρούς ότι ο φερόμενος εραστής της δεν τη θαύμαζε απλώς: ο θαυμασμός του, στα όρια της παθολογίας, λέγεται ότι τον μετέτρεπε συχνά σε βασανιστή της, ενώ άλλες φήμες λένε πως κάποτε της έβγαλε τα νύχια όταν εκείνη θέλησε να αποκρούσει τον έρωτά του. Από το 1976 και ως τους Ολυμπιακούς της Μόσχας, το 1980, τη Νάντια περιέβαλλαν μυστηριώδεις φήμες για απόπειρες αυτοκτονίας και διατροφικά προβλήματα. Στην πραγματικότητα, όπως η ίδια είχε δηλώσει, απλώς είχε πιει κατά λάθος σαμπουάν και έκανε πλύση στομάχου, ενώ μια φορά χρειάστηκε να χάσει οκτώ κιλά σε τρεις εβδομάδες για να πάρει μέρος σε κάποιους αγώνες.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το 1980 ήταν πια γυναίκα 18 χρονών. Κέρδισε δύο χρυσά και δύο ασημένια μετάλλια, και ήταν κατόρθωμα, παρά την απίστευτη πίεση που της ασκούσαν οι Ρώσοι οι οποίοι αποτελούσαν την πλειονότητα των θεατών του σταδίου. Ως γνωστόν, το καθεστώς της Ρουμανίας τηρούσε σαφείς αποστάσεις από την τότε ΕΣΣΔ και τις δορυφορικές προς αυτή χώρες του ανατολικού μπλοκ τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Υπήρχε μεγάλη κόντρα πολιτική μεταξύ ηγετών. Αποτέλεσμα αυτής της κόντρας ήταν η Νάντια Κομανέτσι να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλευσης και πιο συγκεκριμένα όταν εκτελούσε τα αγωνίσματά της στις ασκήσεις εδάφους όλοι οι Μοσχοβίτες την αποδοκίμαζαν. «Την ώρα που προσπαθούσε να συγκεντρωθεί, οι Ρώσοι τής φώναζαν: "Πέσε, Νάντια, πέσε"» είχε καταγγείλει αργότερα ο προπονητής της, ο Μπέλα Κάρολι.
Η Κομανέτσι ανακοίνωσε την απόσυρσή της από την ενόργανη γυμναστική το 1981.
Ως το 1989 οι ρουμανικές αρχές τής είχαν απαγορεύσει να ταξιδεύει στο εξωτερικό και την παρακολουθούσαν διαρκώς για να μην αποδράσει από τη χώρα. Αλλά ο Κωνσταντίν Παναΐτ, ένας παντρεμένος οικοδόμος, τη βοήθησε να διαφύγει στο εξωτερικό. Τότε είχε προκαλέσει κακή εντύπωση με τα δικτυωτά και το βαρύ μεϊκάπ που φορούσε αλλά και με την επιθετική συμπεριφορά της. «Ημουν πολύ συγχυσμένη, πολύ φοβισμένη» λέει σήμερα.
Παρά την πληθώρα των δραστηριοτήτων της (ταξίδια σε όλο τον κόσμο, ομιλίες, φιλανθρωπίες), στο μυαλό όλων έχει μείνει σαν «η Νάντια», το κορίτσι που όταν ανέβαινε στη δοκό και στα υπόλοιπα όργανα χάριζε γύρω της μοναδική μαγεία.
Σε μια συνέντευξη της πριν χρόνια είπε: «τώρα, είμαι μια γυναίκα 42 χρόνων που ζει έντονα το παρόν και δεν θέλει να γυρίζει στο παρελθόν. Όταν γυρίζεις στο παρελθόν, θέλεις μετά να το αλλάξεις. Κι εγώ δεν θέλω να αλλάξω τίποτε από τη ζωή μου. Ούτε τα καλά ούτε τα άσχημα. Γιατί τότε θα ήμουν κάποια άλλη, και όχι αυτή που είμαι τώρα».
«Αν περιέγραφα τον εαυτό μου με δύο λέξεις, θα έλεγα ότι η Νάντια είναι ένα άτομο με φτερά που θέλει συνέχεια να πετάει. Ο μόνος που με "έπιασε" ήταν ο Μπαρτ. Αλλά αυτό συνέβη επειδή μάλλον το ήθελα κι εγώ. Άλλωστε στον έρωτα, όπως και στη ζωή, όλα είναι αμοιβαία...».
Σήμερα στην ηλικία των 50, ευτυχισμένη, ζει στην Οκλαχόμα με τον σύζυγό της κι επίσης ολυμπιονίκη παλαιό αμερικανό σταρ της γυμναστικής Μπαρτ Κόνερ, τον οποίον παντρεύτηκε με ορθόδοξο γάμο στη Ρουμανία την άνοιξη του 1996. Διευθύνει μια Ακαδημία Γυμναστικής, ασχολείται με την τηλεόραση ως σχολιάστρια και γράφει μια στήλη στο περιοδικό «International Gymnast». Όνειρο της, να ιδρύσει Ακαδημία Γυμναστικής στο Βουκουρέστι, αφού ήδη είναι επίτιμη πρόεδρος της Ρουμανικής Ομοσπονδίας. Δικαίωση για την Νάντια Κομανέτσι αποτελεί το γεγονός πως η λάμψη της παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο.
Ενας από τους τρομοκράτες στο μπαλκόνι του κτιρίου της Ισραηλινής αποστολής
Το πρωί της 5ης Σεπτεμβρίου 1972, ένας κομάντο των παλαιστινίων τρομοκρατών της οργάνωσης "Μαύρος Σεπτέμβρης", εισβάλλει στο Ολυμπιακό χωριό και κρατά 11 ισραηλινούς αθλητές σε ομηρία, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση 200 φυλακισμένων παλαιστινίων. Δύο ισραηλινοί αθλητές θα εκτελεστούν.
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφασίζει να διακόψει προσωρινά τους Αγώνες, ενώ συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις από τις γερμανικές αρχές. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ δήλωσε: "Η ειρήνη επλήγη από τις δολοφονίες που διέπραξαν οι τρομοκράτες. Το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου καταδικάζει αυτό το έγκλημα. Σε ένδειξη σεβασμού προς τα θύματα αλλά και τους ομήρους, τα αγωνίσματα του απογεύματος θα διακοπούν".
Δυο από τους ομήρους΄- αθλητές επικοινωνούν με τους αστυνομικούς που βρίσκοναι έξω από τον κοιτώνα
Το βράδυ, ένα δράμα εξελίσσεται στο αεροδρόμιο του Μονάχου όπου οι τρομοκράτες προσπαθούν να διαφύγουν με τους ομήρους για το Κάιρο. Με την επέμβαση της γερμανικής αστυνομίας, σκοτώνονται οι 9 ισραηλινοί όμηροι καθώς και οι 5 από τους 8 τρομοκράτες. Το σύνολο των θυμάτων ανεβαίνει στους 18.
Πλάκα σε ανάμνηση του γεγονότος στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Μονάχου
Μετά την απόφαση της μη οριστικής διακοπής των Αγώνων, η ΔΟΕ οργανώνει μια επικήδεια τελετή στο Ολυμπιακό στάδιο στη μνήμη των θυμάτων, η οποία συγκεντρώνει 80.000 άτομα. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Άβερι Μπρούνταζ είπε την ιστορική φράση: "The Games must go on" (οι Αγώνες πρέπει να συνεχιστούν).
Την επομένη, οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα συνεχιστούν όμως με μικρότερο ενθουσιασμό από πριν.
Την ανάπτυξη της μικροτεχνολογίας κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποτυπώνονται σύμβολα σε επιφάνειες μεγέθους φακής, κατέδειξε η μελέτη ενός μικρού ειδωλίου, του μοναδικού που έχει βρεθεί έως σήμερα με χαραγμένα πάνω του σύμβολα της Γραμμικής Β’.
Πρόκειται για ένα χάλκινο μικρό ταυροειδές ειδώλιο, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και τοποθετείται χρονικά στη Μυκηναϊκή περίοδο. Το ειδώλιο ανακαλύφθηκε το 1903 στην Αγία Τριάδα, κοντά στην πλατεία των ιερών (Piazzale dei Sacelli). Το 2010 η τότε διευθύντρια του Μουσείου, Αθανασία Κάντα, προχώρησε σε ευρεία εξέταση και ψηφιακή αποτύπωση παλαιών ευρημάτων με σκοπό τη μουσειολογική μελέτη για την επανέκθεση του Μουσείου και προχώρησε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας με στόχο την φωτογράφηση με πολυφασματική ανάλυση του μικρού ειδωλίου.
Το ειδώλιο έχει ύψος 4,6 εκατοστά και συνολικό μήκος σώματος 6,5 εκατοστά. Στη μέση του μετώπου του ταυροειδούς και σε μια κοιλότητα με διάμετρο μόλις 3,4 χιλιοστά παρατηρείται χρυσός δίσκος, που κάνει το ειδώλιο να ξεχωρίζει από άλλα παρόμοια που έχουν βρεθεί στην Κρήτη.
Στη χρυσή αυτή επιφάνεια του ειδωλίου, μεγέθους όσο μία φακή, παρατηρήθηκαν χαραγμένα δυο σύμβολα γραφής Γραμμικής Β’ από πιθανόν τέσσερα που υπήρχαν συνολικά. Ο λόγος που διακρίνονται μόλις τα δύο σύμβολα είναι ότι σε κάποια φάση υπήρξε μια προσπάθεια καθαρισμού της χρυσής επιφάνειας για να γυαλισθεί ο χρυσός δίσκος, προσπάθεια που είχε ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των δυο σημείων. Αυτό πιθανό να οφείλεται σε διαδικασίες συντήρησης στις πρώτες ημέρες της Κρητικής αρχαιολογίας.
Η λέξη που πιθανόν έχει γραφτεί είναι «τιμαήεις»(τι-μα-Fη-Fεις) και είναι πιθανόν σχετική με το αφιερωματικό ειδώλιο. Στον Όμηρο υπάρχει ο τύπος τιμήεις και τιμήεσσα δηλώνοντας τον αξιότιμο, τον σεβαστό ή το πολύτιμο «χρυσό δώρο».
Το ερώτημα που προέκυψε για τους ερευνητές είναι με ποια τεχνολογία μπορούσαν τον 14ο αιώνα π.Χ. να αποτυπώσουν σε επιφάνεια μεγέθους όσο μία φακή τέσσερα συλλαβικά σύμβολα της Γραμμικής Β’. Ο τρόπος γραφής στη μικρή χρυσή επιφάνεια τεσσάρων συλλαβικών συμβόλων δείχνει μεγάλη επιδεξιότητα. Αυτή η πραγματικά μικροσκοπική καταγραφή ακολουθεί την μικρογραφική παράδοση που είναι εμφανής στη σφραγιδογλυφία.
Σημειώνεται ότι παρόμοια τεχνολογία γραφής έχει παρατηρηθεί σε μια ασημένια περόνη από τον θολωτό τάφο 2 στο Φουρνί των Αρχανών, Μινωικής περιόδου, όπου τα ύψη των μικρότερων συλλαβογραμμάτων είναι 2,0 χιλιοστά. Στην περίπτωση, όμως, του ειδωλίου τα συλλαβογράμματα είναι ακόμη μικρότερα, μόλις 1,4 χιλιοστά. Το πλάτος τους είναι μόλις 0,2 χιλιοστά, ενώ το πάχος χάραξης των γραμμών των συλλαβογραμμάτων είναι περίπου 0,01-0,025 χιλιοστά.
Όπως επισημαίνει στο ΑΜΠΕ ο ερευνητής Αιγαιακών Γραφών, δρ. Μηνάς Τσικριτσής, «Mε την πολυφασματική ανάλυση φωτογράφησης μπορέσαμε να δούμε και το τρίτο συλλαβόγραμμα με αξία Fe. Tα προαναφερθέντα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο χαράκτης των συμβόλων σίγουρα χρησιμοποίησε ισχυρό μεγεθυντικό φακό. Το δεύτερο ενδιαφέρον ερώτημα που δημιουργείται είναι τι είδους βελόνα χάραξης, ή σμίλης, χρησιμοποιήθηκε που θα μπορούσε να χαράξει σε πάχος γραμμής 0.01 του χιλιοστού». «Τα ίχνη ανάπτυξης αυτής της μικροτεχνολογίας, που είναι μοναδική στον τότε κόσμο, όπως και η ύπαρξη του Μινωικού υπολογιστή πρόβλεψης εκλείψεων του Παλαικάστρου, είναι σημαντικά ευρήματα που μας προβληματίζουν και πιθανόν επιβεβαιώνουν την κατάκτηση γνώσεων και πολλαπλών δεξιοτήτων στο Κρητομυκηναϊκό Πολιτισμό», προσθέτει ο κ. Τσικριτσής. Ενδιαφέρον αποτελεί και το γεγονός ότι η επιγραφή αυτή πρέπει να θεωρηθεί η πρώτη της Γραμμικής Β’ που βρέθηκε σε χρυσό αφιέρωμα. Οι επιγραφές σε χαλκό, ασήμι και χρυσό είναι συνηθισμένες μόνο σε Γραμμική Α’. Παρά τα χιλιάδες κείμενα που έχουν λογιστικό, εμπορικό και διοικητικό χαρακτήρα στη Γραμμική Β’, δεν είχαν βρεθεί έως τώρα κείμενα σε αφιερώματα μεταλλικά.
Ο 14χρονος Μάριος Χατζηδήμου του 2ου Γυμνασίου Γιαννιτσών πρώτευσε στον 41ο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Επιστολικής Έκθεσης, περιγράφοντας τα Ολυμπιακά ιδεώδη....
"Για μένα οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν σημαίνουν ούτε αναβολικά, ούτε πρωταθλητισμό, ούτε οικονομικά συμφέροντα, οικονομική κρίση, αντιζηλίες και μίση. Σημαίνουν χαρά για τη συμμετοχή, "ευ αγωνίζεσθαι", φιλί, ειρήνη και σε αυτό το πνεύμα, εύχομαι να σταθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες", γράφει ο μικρός Μάριος από τα Γιαννιτσά.
"Βρέθηκα, λέει, εκέι, στην Αρχαία Ολυμπία, στη μεγάλη γιορτή του αθλητισμού, στους πρώτους επίσημους Ολυμπιακούς Αγώνες το 776 π.Χ. - οι κήρυκες γυρνούν όλη την Ελλάδα και αναγγέλουν το γεγονός. Οι πόλεμοι σταματούν, γιατί ο αθλητισμός ενώνει και συμφιλιώνει τους ανθρώπους, έτσι τουλάχιστον ήταν τότε.. Νέοι από κάθε άκρη της χώρας καταφθάνονυν εκέι με λεβέντικη ψυχή και σώμα για να αγωνισθούν τον "καλόν αγώνα", συνεχίζει.
Να σημειωθεί πως στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος συνολικά πάνω από ένα εκατομμύριο μαθητές από 55 χώρες του κόσμου, ενώ η βράβευσή του θα γίνει στο πλαίσιο του 25ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης στις 9 Οκτωβρίου στην Ντόχα του Κατάρ.
Μετά τα τέσσερα χρυσά μετάλλια του Jesse Owens στους
Αγώνες του Βερολίνου το 1936 ο αθλητισμός, και κυρίως ο στίβος, αποτέλεσε το
κατεξοχήν πεδίο ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας για τους Αφροαμερικανούς.
Επρόκειτο ωστόσο για μια ατομική διεκδίκηση κύρους και κοινωνικής αναγνώρισης η
οποία, ακόμη και αν ήταν επιτυχής, δεν αντανακλούσε δυναμικές συνολικής
βελτίωσης της κοινωνικής θέσης των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ. Δεν οδηγούσε δηλαδή
στην ισότιμη αντιμετώπισή τους σε μια χώρα όπου οι δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος
τους εξακολουθούσαν να υπάρχουν σε πολλούς τομείς της οικονομικής, κοινωνικής
και πολιτικής ζωής. Άλλωστε, η επιτυχημένη αθλητική σταδιοδρομία δεν προσέδιδε
κύρος έξω από τους αθλητικούς χώρους, όπως φανερώνει και το επεισόδιο σε βάρος
του Μuhammad Ali (Cassius Clay) λίγο μετά τη νίκη του στους Ολυμπιακούς Αγώνες
του 1960 στη Ρώμη. Η δεκαετία του 1960 υπήρξε περίοδος συγκρότησης και
ριζοσπαστικοποίησης του κινήματος των Αφροαμερικανών. Πρόκειται άλλωστε για
εποχή ανάπτυξης ποικίλων κοινωνικοπολιτικών κινημάτων τόσο στις ΗΠΑ, όσο και
στις χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Στο περιβάλλον αυτό, λοιπόν,
αναπτύχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ένα μαζικό και δυναμικό κίνημα με
στόχο την κατάργηση των δυσμενών διακρίσεων, το οποίο συγκροτήθηκε και ανέδειξε
προσωπικότητες, όπως ο Martin Luther King και ο Malcom X, και οργανώσεις, όπως
οι Μαύροι Πάνθηρες. Στο πλαίσιο του κινήματος αυτού, και παρά τις όποιες
διαφοροποιήσεις σε σχέση με το εύρος των αιτημάτων και τις μορφές διεκδίκησής
τους, δραστηριοποιήθηκαν ορισμένοι από τους σημαντικότερους αθλητές της εποχής.
Μάλιστα, στις προσπάθειες που έγιναν συγκαταλέγεται και η αποχή των αθλητών από
τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968. Επίκεντρο της κίνησης αυτής, η οποία τελικά
δεν απέδωσε, υπήρξε το Πανεπιστήμιο του San Jose στην Καλιφόρνια. Εκεί σπούδαζαν
ορισμένοι από τους σημαντικότερους αθλητές στίβου, όπως ο Tommie Smith, ο John
Carlos, ο Lee Evans, ενώ εργαζόταν ως συμβασιούχος καθηγητής κοινωνιολογίας ο
παλιός καλαθοσφαιριστής Harry Edwards. Την εποχή εκείνη στο San Jose φοιτούσαν
περισσότεροι από 20.000, ωστόσο μόνο οι 70 ήταν Αφροαμερικανοί, οι οποίοι στη
συντριπτική πλειονότητά τους βρίσκονταν εκεί εξαιτίας των επιδόσεών τους στον
αθλητισμό. Η ιδέα της αποχής από τους Ολυμπιακούς Αγώνες έγινε πρώτη φορά
ευρύτατα γνωστή το Σεπτέμβριο του 1967 από τον Tommie Smith, κάτοχο του
παγκόσμιου ρεκόρ στα 200 μ. και στα 400 μ. στίβου, μετά από τους
πανεπιστημιακούς αγώνες που διοργανώθηκαν στο Τόκιο. Στους επόμενους μήνες
συγκροτήθηκε η οργάνωση United Black Students for Action (UBSA), με στόχο την
προώθηση της ιδέας αυτής, η οποία πήρε τον τίτλο "Olympic Project for Human
Rights" (OPHR). Στο σκεπτικό της κίνησής τους υπήρχε η αναγνώριση των Ολυμπιακών
Αγώνων όχι απλά ως του μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος, αλλά ταυτόχρονα ως ενός
από τα πλέον σημαντικά πεδία πολιτικού ανταγωνισμού σε μια εποχή όξυνσης του
Ψυχρού Πολέμου. Έτσι, σύμφωνα με τους θιασώτες της αποχής, η απουσία των
πλέον σημαντικών αθλητών των ΗΠΑ στο στίβο θα αποτελούσε ένα σοβαρό πολιτικό
πλήγμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και, ταυτόχρονα, ένα δυναμικό τρόπο προβολής
των διεκδικήσεων των Αφροαμερικανών. Αν και η προσπάθεια αυτή κέρδισε τη
συμπάθεια ορισμένων σημαντικών αθλητών, όπως ο Μuhammad Ali, o Hal και η Olga
Connoly, καθώς και προσωπικοτήτων που δραστηριοποιούνταν στο πεδίο των
κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, τελικά δεν κατάφερε να συσπειρώσει την
πλειονότητα των αθλητών, καθώς αντιμετώπισε την αντίθεση του συνόλου σχεδόν των
ΜΜΕ. Στην κίνησή τους εναντιώθηκαν και γνωστοί Αφροαμερικανοί αθλητές, όπως ο
Jesse Owens και ο Joe Louis, αλλά και ισχυροί πολιτικοί παράγοντες, όπως ο
Ronald Reagan, κυβερνήτης τότε στην Καλιφόρνια και μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ.
Έτσι, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 ελάχιστοι μόνο αθλητές απείχαν.
Ανάμεσά τους ήταν ο καλαθοσφαιριστής Lew Alcindor, ο αθλητής που αργότερα έγινε
ίνδαλμα στο επαγγελματικό πρωτάθλημα μπάσκετ των ΗΠΑ με το όνομα Kareem
Abdul-Jabbar. Ωστόσο, η παρουσία των Αφροαμερικανών αθλητών στους Ολυμπιακούς
Αγώνες του Μεξικού δε σήμανε την αποτυχία του στόχου που είχαν θέσει o Edwards
και οι αθλητές της UBSA. Αντίθετα, η παρουσία τους αποτέλεσε το εφαλτήριο για
την πλέον σημαντική εκδήλωση διαμαρτυρίας στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο
τελικός των 200 μ. στίβου ανέδειξε νικητή τον Tommie Smith. Δεύτερος τερμάτισε ο
Peter Norman από την Αυστραλία και τρίτος ο John Carlos. Στην τελετή απονομής οι
τρεις αθλητές εμφανίστηκαν φορώντας τα εμβλήματα του OPHR στις φόρμες
τους. Μάλιστα, οι δύο αθλητές από τις ΗΠΑ δε φορούσαν τα παπούτσια τους αλλά
μόνο μαύρες κάλτσες. Επρόκειτο για κίνηση συμβολική, που υπενθύμιζε την ανεργία
και τη φτώχεια της πλειονότητας των Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Φορούσαν ακόμη από ένα μαύρο γάντι ο καθένας, ένα μαύρο κασκόλ ο Smith και ένα
αφρικανικό περιδέραιο ο Carlos. Μάλιστα, την ώρα που υψωνόταν η σημαία της χώρας
τους και παιζόταν ο εθνικός ύμνος, ο Smith και ο Carlos χαμήλωσαν το κεφάλι και
ύψωσαν ο πρώτος το δεξί του χέρι, που ήταν σφιγμένο σε γροθιά, και ο δεύτερος το
αριστερό. Όπως εξήγησε αργότερα ο Smith, η υψωμένη γροθιά του συμβόλιζε τη
δυναμική του κινήματος των Αφροαμερικανών, ενώ εκείνη του Carlos την ενότητα του
κινήματος. Η διαμαρτυρία των αθλητών αποδοκιμάστηκε από μερίδα των θεατών,
ενώ λίγες ώρες αργότερα η αποστολή των ΗΠΑ τούς υποχρέωσε να φύγουν από το
Μεξικό, δίχως να λάβουν μέρος σε άλλα αγωνίσματα. Τριάντα χρόνια αργότερα οι δύο
αθλητές τιμήθηκαν από τη χώρα τους για εκείνη την ξεχωριστή στην ιστορία των
Ολυμπιακών Αγώνων εκδήλωση διαμαρτυρίας, η οποία δεν ήταν ωστόσο η μόνη. Λίγες
ημέρες αργότερα οι τρεις νικητές των 400 μ., o Lee Evans, ο Lawrence James και ο
Ron Freeman, εμφανίστηκαν στην απονομή φορώντας μαύρο μπερέ.
O Τζον Κάρλος
είναι ο χάλκινος Ολυμπιονίκης των 200 μέτρων στους Ολυμπιακούς του Μεξικού το
1968. Την ώρα της απονομής των μεταλλίων και κατά τη διάρκεια της
ανάκρουσης του αμερικανικού εθνικού ύμνου, είχε σηκώσει τη γαντοφορεμένη γροθιά
του μαζί με τον συναθλητή του και νικητή του αγωνίσματος Τόμι Σμιθ, σε ένδειξη
διαμαρτυρίας για τις φυλετικές διακρίσεις στη χώρα του, σε μια από τις πιο
ξεχωριστές στιγμές στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Εκείνη τη στιγμή ο νεαρός
από το Χάρλεμ έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου. «Πριν αρχίσετε
να με ρωτάτε», μου λέει ο Τζον Κάρλος στο τηλέφωνο, «θέλω να σας ενημερώσω ότι
αυτή τη στιγμή κάνω μάθημα σε ένα λύκειο του Παλμ Σπρινγκς, στην Καλιφόρνια.
Συμβουλεύω τα παιδιά για θέματα εκπαίδευσης, τους τονίζω την αξία της μόρφωσης,
ότι πρέπει να συνεχίσουν στο πανεπιστήμιο. Και για σήμερα, εσείς είστε το μάθημά
τους καθώς θα ακούν τη συνέντευξή μας σε ανοικτή ακρόαση». Έχουν περάσει 40
χρόνια από εκείνη την ημέρα στην Πόλη του Μεξικού, όταν σημειώθηκε η πιο
εντυπωσιακή διαμαρτυρία στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Όλο το καλοκαίρι
του ΄68 οι μαύροι αθλητές της εθνικής ομάδας των ΗΠΑ, μέσω της οργάνωσης
Ολυμπιακό Σχέδιο για Ανθρώπινα Δικαιώματα, αναρωτιόντουσαν αν θα έπρεπε να
μποϊκοτάρουν τους Αγώνες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την παραβίαση των
δικαιωμάτων του μαύρου πληθυσμού.
Σκεπτόσασταν καιρό πρινότι εάν
κερδίζατε θα κάνατε μια κίνηση διαμαρτυρίας; Πρέπει να σας πω ότι τη στιγμή
της α πονομής των μεταλλίων στο Μεξικό την είχα δει ως όραμα όταν ήμουν 8 ετών.
Βρισκόμουν στο σπίτι μας στο Χάρλεμ και είχα την αίσθηση ότι στο μέλλον θα βρεθώ
σε ένα στάδιο. Οι άνθρωποι με χειροκροτούσαν για κάτι που είχα κάνει, δεν ήξερα
τι ήταν αυτό. Βρισκόμουν στο βάθρο και εκείνοι με επευφημούσαν. Μέσα σε
δευτερόλεπτα όμως όλα άλλαξαν, έγιναν εχθρικοί, με γιούχαραν. Λες και ο ήλιος
ξαφνικά καλύφθηκε από μαύρα σύννεφα. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, ακριβώς αυτό
συνέβη στο Μεξικό.
Πώς το αποφασίσατε; Λίγο πριν τρέξουμε στον
ημιτελικό, είπα στον Σμιθ ότι στενοχωριέμαι που εγκαταλείψαμε την ιδέα του
μποϊκοτάζ. Μία ώρα πριν από τον τελικό καταλήξαμε ότι αν κερδίζαμε, έπρεπε να
κάνουμε κάτι με συμβολικό χαρακτήρα. Όταν έφθασε η ώρα της απονομής, βγάλαμε τα
παπούτσια μας, ως φόρο τιμής στους φτωχούς Αμερικανούς. Ο Σμιθ είχε φέρει μαζί
του μαύρα γάντια, τα φόρεσε και μου έδωσε το άλλο ζευγάρι. Σκύψαμε το κεφάλι και
σηκώσαμε τις γροθιές μας. Η κίνησή μας συμβόλιζε όλο το κίνημα της Μαύρης
Δύναμης: από τους Μαύρους Πάνθηρες έως τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Τι
σκεπτόσασταν την ώρα που ακουγόταν ο αμερικανικός εθνικός ύμνος και εσείς είχατε
σκυμμένα τα κεφάλια και υψωμένες τις γροθιές; Ήξερα ότι άγγιξα ένα ευαίσθητο
σημείο της κοινωνίας, ότι εκείνη η στιγμή θα αποτελούσε σημείο αναφοράς στη
συνείδηση του κόσμου, κάτι θα άλλαζε. Αισθανόμουν απόλυτη ελευθερία, λες και
τίποτα δεν με κρατούσε δεμένο στη Γη. Σκεφτόμουν το όραμα που είχα μικρός και
τον πατέρα μου, που είχε πολεμήσει στη Γαλλία και στη Γερμανία στον Α΄ Παγκόσμιο
Πόλεμο. Μετά την απονομή σάς αφαίρεσαν τα μετάλλια και σας έδιωξαν αμέσως από
το Ολυμπιακό Χωριό.Όταν γυρίσατε στις ΗΠΑ σας επιτέθηκαν τα ΜΜΕ.Η εφημερίδα «Los
Αngeles Τimes» σας κατηγόρησε για «νεοναζιστικό χαιρετισμό». Περίπου 30
ημέρες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες είχα πετύχει παγκόσμιο ρεκόρ στα 200
μέτρα. Οι εφημερίδες της Νέας Υόρκης, της πόλης μου, είχαν τίτλο «Το δικό μας
παιδί κάνει παγκόσμιο ρεκόρ». Τριάντα ημέρες αφότου επέστρεψα, ο τίτλος έγραφε:
«Τζον Κάρλος, ο αλήτης της περιοχής μας». Πρώτα με έλεγαν ήρωα, μετά
αλήτη.
Πολλοί θεωρούν ότι ο αθλητισμός και η πολιτική δεν πρέπει να
αναμειγνύονται. Εσείς τι πιστεύετε; Όλα είναι πολιτικά. Και το 1936 όσα
έγιναν στο Βε ρολίνο στους Ολυμπιακούς ήταν πολιτικά. Δεν γίνεται για χάρη του
αθλητισμού να κλείσουμε τα μάτια σε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Όπως δεν μπορούμε
να ξεχάσουμε τους φοιτητές που σφαγιάστηκαν στο Μεξικό το 1968, έτσι δεν
μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας σήμερα στα όσα συμβαίνουν στο
Θιβέτ.
Πώς θέλετε να μείνετε στην Ιστορία; Έχω πει ότι θέλω στον τάφο
μου να γράψουν: Ενθάδε κείται ο Τζον Κάρλος, ένας άνθρωπος
Εθνική προδοσία στα 200
μέτρα Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για την πιο γνωστή εικόνα από την
Ολυμπιάδα του Μεξικού: στο βάθρο των νικητών, δυο μαύροι δρομείς με υψωμένες
γροθιές -σύμβολο της Black Power- και χαμηλωμένο βλέμμα, αρνούμενοι να σταθούν
σε στάση προσοχής τη στιγμή που ανακρούεται ο εθνικός ύμνος της χώρας "τους". Ο
Τόμι Σμιθ μόλις είχε κερδίσει το χρυσό μετάλιο στα 200 μ., σπάζοντας το μέχρι
τότε παγκόσμιο ρεκόρ (19.8''). Ο Τζον Κάρλος είχε πάρει το χάλκινο. Στη
συνέντευξη τύπου που δόθηκε λίγο μετά, θα εξηγήσουν με απόλυτη σαφήνεια τους
λόγους της ενέργειάς τους. "Είμαστε μαύροι και περήφανοι γι' αυτό", δηλώνει ο
Σμιθ. "Αν νικήσω, η Λευκή Αμερική θα πεί `νίκησε ένας αμερικανός', όχι `ένας
μαύρος αμερικανός'. Αν όμως κάνω κάτι κακό, τότε θα είμαι απλά `ένας Νέγρος'".
"Οι περισσότεροι λευκοί όπως εσείς", προσθέτει ο Κάρλος, κοιτάζοντας τους
δημοσιογράφους, "νομίζετε πως είμαστε ζώα, κάτι σαν άλογα κούρσας". Τριάντα
χρόνια μετά από εκείνη την 16η Οκτωβρίου, η σκηνή με τους "ολυμπιονίκες Μαύρους
Πάνθηρες" έχει πια σχεδόν καθαγιαστεί, όπως και τόσα άλλα στιγμιότυπα της
δεκαετίας του '60. Ξεχνιέται έτσι πως, στην πραγματικότητα, η κίνηση των δυο
μαύρων δρομέων δεν υπήρξε μια ανώδυνη χειρονομία αλλά μια πολιτική επιλογή που
κάθε άλλο παρά με συμπάθεια αντιμετωπίστηκε από τα ΜΜΕ της πατρίδας τους.
"Ανατολικογερμανοί, Ρώσοι, ακόμα και Κουβανοί, όλοι στέκονται προσοχή όταν
παίζεται ο αμερικανικός ή κάποιος άλλος εθνικός ύμνος", εξανίσταται λχ το Time
(25/10/68), για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι με την κίνηση των Κάρλος και
Σμιθ "το ολυμπιακό σύνθημα `γρηγορότερα, ψηλότερα, δυνατότερα' μετατράπηκε σε
`αλγεινότερα, αποκρουστικότερα, ασχημότερα'". Το ίδιο θιγμένοι στο εθνικό τους
φιλότιμο φαίνεται πως ένοιωσαν και οι περισσότεροι αμερικανοί θεατές της σκηνής,
που αποδοκίμασαν με γιουχαίσματα τους δυο αθλητές. Η τελική κουβέντα όμως ανήκε
στον πρόεδρο της ΔΟΕ, Εϊβερι Μπράντεϊτζ -"η στάση του οποίου απέναντι στο
ρατσισμό", μας θυμίζει η Monde (19/10/68), "είχε δεχτεί σφοδρές κριτικές ήδη από
την Ολυμπιάδα του Βερολίνου το 1936". Ύστερα από απαίτησή του, η Αμερικανική
Ολυμπιακή Επιτροπή απέβαλλε μετά βδελυγμίας από τους κόλπους της τους δυο
"αρνησιπάτριδες", που διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν το Μεξικό εντός 48 ωρών.
Οι 18 Ελληνες ορειβάτες -ανάμεσά τους και δύο γυναίκες- ξεκινούν σήμερα για μία διαδρομή που περιλαμβάνει πέντε κορυφές υψηλότερες των 8.000 μέτρων. Θα περάσουν από τα σύνορα Αφγανιστάν, Β. Πακιστάν, Θιβέτ και Κασμίρ
Στα χνάρια του Μεγάλου Αλεξάνδρου ετοιμάζονται να βαδίσουν 18 Ελληνες ορειβάτες, οι οποίοι ξεκινούν σήμερα για ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, μια σύνθετη εξόρμηση στην πολυσχιδή οροσειρά του Κορακόρουμ στα Δυτικά Ιμαλάια. Η αποστολή θα διαρκέσει 35 ημέρες και θα διέλθει από τα σύνορα Αφγανιστάν, Βορείου Πακιστάν, Θιβέτ και Κασμίρ, μια διαδρομή που περιλαμβάνει πέντε κορυφές υψηλότερες των 8.000 μέτρων.
Πολικές θερμοκρασίες, κατακερματισμένοι παγετώνες, ισχυροί βόρειοι άνεμοι, αλπικές λίμνες, ρωγμές, κατακόρυφες κορφές και αντίξοες συνθήκες, απαγορευτικές για τον άνθρωπο, είναι μερικά από τα εμπόδια που καλούνται να αντιπαλέψουν οι ορειβάτες.
Με σύνθημα «Η θέση της Ελλάδας είναι στην κορυφή» οι συμμετέχοντες, οι οποίοι είναι μέλη του Αθηναϊκού Ορειβατικού Συλλόγου, ελπίζουν να έχει θετική έκβαση η προσπάθειά τους και επιδιώκουν την ανάδειξη νέων στελεχών, προκειμένου να συνεχιστεί η παράδοση του ιστορικού τους σωματείου. Στην αποστολή συμμετέχουν τόσο έμπειροι ορειβάτες όσο και νεότεροι, ενώ ανάμεσά τους θα βρίσκονται και δύο γυναίκες, οι έμπειρες Ελλη Σούλη και Μαρία Κτιστάκη, με τη δεύτερη να θεωρείται μία από τις πιο δυνατές Ελληνίδες ορειβάτισσες.
Οι ορειβάτες θα περπατήσουν στη σκιά των πέντε γιγάντιων κορυφών και μέσω του παγετώνα Baltoro, του δεύτερου μεγαλύτερου παγετώνα παγκοσμίως με μήκος 95 χιλιομέτρων, θα προσεγγίσουν την Konkordia, ένα σταυροδρόμι επτά περιώνυμων παγετώνων με έντονα κατακόρυφες κορφές και ένα τοπίο απαράμιλλου κάλλους που έχει περιγραφεί ως η πιο εντυπωσιακή θέα του κόσμου.
Στη συνέχεια θα κινηθούν στην κατασκηνωτική βάση της κορυφής Κ2 -μίας από τις δυσκολότερες στον κόσμο- σε υψόμετρο 5.100 μέτρων και μέσω του ψηλότερου περάσματος των Ιμαλαΐων Codogoro La (6.048 μέτρα) θα στοχεύσουν στην κορυφή Cagri Codogoro La ύψους 6.168 μέτρων.
«Ο σύλλογός μας έχει στο ενεργητικό του πέντε πετυχημένες ''οκτάρες'' κορυφές, πάνω από 8.000 μέτρα στα Ιμαλάια, με κορυφαία αυτή του Εβερεστ 8.848 μέτρα την άνοιξη του 2004», επισημαίνει στο «Εθνος» ο πρόεδρος του ΑΟΣ και αρχηγός της αποστολής Κώστας Τσιβελέκας, ο οποίος μετρά 97 αποστολές και εμπειρία 42 ετών στην ορειβασία.
Οι συμμετέχοντες θα πραγματοποιήσουν την αποστολή με δικά τους έξοδα, καθώς η μικρή οικονομική ενίσχυση που παρείχε στο σωματείο το κράτος έχει διακοπεί.
Και πολιτικοί κίνδυνοι... Κοντά στα κρησφύγετα των Ταλιμπάν
Μια ιδιαιτερότητα πολιτισμικού αλλά και πολιτικού χαρακτήρα έχει η αποστολή στα Ιμαλάια, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αθηναϊκού Ορειβατικού Συλλόγου κ. Τσιβελέκα. «Εκτός του ότι θα προσεγγίσουμε τη δυσκολότερη κορφή του πλανήτη εν μέσω ψυχρών βόρειων ανέμων, θα κινηθούμε σε μια σύνθετη περιοχή, η οποία βρίσκεται στα σύνορα Πακιστάν με Θιβέτ. Αυτό συνεπάγεται ενδεχόμενους πολιτικούς κινδύνους, άλλωστε είναι η περιοχή στην οποία βρίσκονται τα κρησφύγετα των Ταλιμπάν. Εμείς, βέβαια, συνεργαζόμαστε με τους ντόπιους πληθυσμούς πολύ καλά», λέει. «Τους ''στρατολογούμε'' για οτιδήποτε χρειαστούμε, τους δίνουμε δουλειά, από τους κατοίκους του Μπαλτιστάν και από τη φυλή των Σέρπα νοικιάζουμε ειδικά οχήματα για τη μεταφορά του εξοπλισμού μας, ο οποίος αυτή τη φορά θα ζυγίζει ενάμιση τόνο. Αλλωστε, οι φυλές αυτές αγαπούν πολύ τους Ελληνες. Θεωρούν τους εαυτούς τους απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι περήφανοι γι' αυτό και αισθάνονται ότι με κάποιο τρόπο συνδέονται μαζί μας. Τον παγετώνα που θα διασχίσουμε για να προσεγγίσουμε την κορυφή-στόχο τον διέσχισε και ο Μέγας Αλέξανδρος σε διάστημα δύο ετών, ενώ ήταν η πρώτη φορά κατά την οποία αναφέρθηκε ότι χρησιμοποιήθηκαν ξύλινες σφήνες για το σκοπό αυτό, ήταν δηλαδή οι πρόδρομοι των ορειβατικών μας καρφιών...», προσθέτει.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ
Μετά τα τέσσερα χρυσά μετάλλια του Jesse Owens στους
Αγώνες του Βερολίνου το 1936 ο αθλητισμός, και κυρίως ο στίβος, αποτέλεσε το
κατεξοχήν πεδίο ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας για τους Αφροαμερικανούς.
Επρόκειτο ωστόσο για μια ατομική διεκδίκηση κύρους και κοινωνικής αναγνώρισης η
οποία, ακόμη και αν ήταν επιτυχής, δεν αντανακλούσε δυναμικές συνολικής
βελτίωσης της κοινωνικής θέσης των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ. Δεν οδηγούσε δηλαδή
στην ισότιμη αντιμετώπισή τους σε μια χώρα όπου οι δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος
τους εξακολουθούσαν να υπάρχουν σε πολλούς τομείς της οικονομικής, κοινωνικής
και πολιτικής ζωής. Άλλωστε, η επιτυχημένη αθλητική σταδιοδρομία δεν προσέδιδε
κύρος έξω από τους αθλητικούς χώρους, όπως φανερώνει και το επεισόδιο σε βάρος
του Μuhammad Ali (Cassius Clay) λίγο μετά τη νίκη του στους Ολυμπιακούς Αγώνες
του 1960 στη Ρώμη.
